آشنایی با قطعات اصلی برد الکترونیکی

برد الکترونیکی بدون ‌شک، با پیچیدگی خاصی همراه است؛ به‌ همین ‌خاطر شما اگر بخواهید که نسبت به تعمیر برد اقدام کنید پیشنهاد می‌کنیم، در ابتدای کار حداقل با قطعات کاربردی و مهم آن آشنایی مختصری پیدا کنید؛ چراکه در هنگام تعمیر برد، شما اگر به اهمیت هر قطعه‌ ای در برد توجه نکنید کاملا، طبیعی است که تعمیر آن از همان ابتدای کار با مشکلاتی همراه باشد؛ و این‌گونه تنها زمان خود را تلف کرده‌اید؛ پس بهتر است در همین ابتدای مسیر با قطعات مهم و کاربردی برد آشنا شوید و آن را مورد بررسی قرار دهید.

مقاومت‌

جریان الکترون‌های آزادی که در بستر بخشهای رسانای برد به مقاومت رسیده و در شکلی کاملاً جالب محدود شود؛ مواد داخل مقاومت ها بسته به جنس و خواص خود می توانند باعث افت ولتاژ و جریان شوند.

شما اگر بخواهید که در مورد شکل ظاهری مقاومت در برد الکترونیکی تصوری در ذهن خود داشته باشید، بهتر است آن‌را همانند یک قطعه‌ی ریز به شکل استوانه در نظر بگیرید، البته نمی‌توان فریب این ظاهر کوچک را خورد؛ چرا که نقش مقاومت در برد الکترونیکی بسیار پررنگ می‌باشد؛بدین ترتیب بر روی این قطعه‌ی ریز استوانه‌ای عمدتاً رنگ‌های خاصی مشاهده می‌شود که هر کدام از این رنگ‌ها به یک کد و مقدار خاص اشاره می‌کنند؛ این‌گونه هر کدام از رنگ‌های موجود بر روی مقاومت الکترونیکی یک کد خاص دارد و اصولاً فردی که تعمیر برد را برعهده می‌گیرد و یا سعی بر آموزش آن دارد، باید با کد بندی رنگ‌های مقاومت آشنایی داشته باشد.در مقاومت های SMD این کد به صورت اعداد به جای رنگ مشخص می شوند

تعمیر برد های الکترونیکی

خازن

دو صفحه‌ی فلزی را که به واسطه‌ی یک ماده نارسانا از یک دیگر جدا شده‌اند، را خازن می گویند؛ این دو صفحه‌ی فلزی که با اشکال و اندازه های مختلفی وجود دارند را می‌تواند ولتاژ ثابت و بار الکتریکی ثابت را به راحتی نگه دارد، شاید برای درک بهتر، می‌توان خازن را همانند یک باتری در نظر گرفت؛ چراکه خازن در برد الکترونیکی بارها را در خود برای مدت کوتاهی بسته به ولتاژ و ظرفیت خود برای مدتی ذخیره می کند

دیود

عمدتاً همگی دیود را که یک قطعه‌ی کاملاً نیمه‌ هادی می باشد، می شناسید و البته شاید شکل ظاهری آن را به واسطه‌ی دو پایه‌ای که بر روی آن نصب است را مشاهده کرده باشید. اگر بخواهید که در مورد ساختار دیود صحبت کنیم اصولاً این قطعه، یک المان بسیار کاربردی در برد، برای جریان الکترونیکی محسوب می‌شود و به واسطه‌ی دو مدل ناخالصی به نام‌های p و n که برای دو جهت اتصال وجود دارد، حفره‌ها را در کنار الکترون‌هایی که به‌ صورت آزاد در مدار وجود دارند، از یک طرف به سمت دیگر دیود هدایت می‌کند. در شکل زیر انواع شکل ظاهری دیود ها را می بینید

دیود ها اکثرا کار یک سو سازی جریان الکتریکی را در برد ها به عهده دارند.

چگونه خودرو را عیب یابی کنیم

ترانزیستور

حالا که با مفهوم دیود، تا حدودی آشنایی شدید، بهتر است در مورد ترانزیستور صحبت کنیم. قبلاً به‌ این موضوع اشاره شد که به‌ واسطه وجود دو مدل ناخالصی p و n یک اتصال به وجود می‌آید. اما در مورد ترانزیستور بهتر است بدانید یک ناخالصی دیگر اضافه شده و در واقع از ترکیب سه ناخالصی با یک ‌دیگر عمدتاً یک ترانزیستور ساخته می شود، شکل ظاهری ترانزیستور با دیود متفاوت است و یک پایه‌ی اضافی که بر روی قطعه نصب شده است.

شباهت اصلی دیود و ترانزیستور به‌ دلیل نیمه‌هادی بودن آن‌ها است و به‌ این ‌خاطر که قادر است، ولتاژ را در مدار الکترونیکی به شیوه‌ای درست مدیریت کند و آن‌را کنترل نمایند در برد الکترونیکی از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد.

مدار مجتمع (IC)

همان‌گونه که گفته شد مدارهای الکترونیکی شامل:

مقاومت

خازن

دیود

ترانزیستور

توجه داشته باشید که این قطعات مورد اشاره، زمانی ‌که با یک‌ دیگر جمع شوند به‌ خاطر مواد نیمه ‌رسانایی که دارند می‌توانند کارایی منحصر ‌به ‌فردی را به نام IC ارائه دهند که البته تمام این قطعات؛ کاملا ریز و کوچک هستند.

هر IC متقابلاً به‌خاطر ورودی‌های چندگانه‌ای که دارد، در هر ورودی پردازش‌های خاصی را انجام می‌دهند، پس باید متوجه شده‌ باشید که به‌خاطر وجود هر پردازش خاص در قسمت ورودی‌های چندگانه، کاملاً طبیعی است که خروجی متفاوتی نیز به وجود می‌آید.

آی سی ها در واقع توابع F هستند ، که متغیر X را دریافت کرده و با اعمال تابع دلخواه F بر روی آن در خروجی Y را به شما تحویل می دهند.

این نکته را از یاد نبرید که ترانزیستور مهم‌ترین قطعه در ساخت IC می‌باشد؛ تا جایی ‌که حتی در برخی از آی سی ها میلیونها ترانزیستور با هم کار می کنند.

انواع IC:

آی سی ها از نظر کارکرد ، اندازه ، نحوه نصب ، کاربرد ، سطح ولتاژ و… به بخشهای بسیار مختلفی تقسیم می شوند از جمله :

آی سی های منطقی (Logic IC)
ضرب کننده ها و تقسیم کننده ها و توابع مثلثاتی آنالوگ
آی سی مدارهای واسطه و درایورها و فرستنده – گیرنده ها
درایورهای نمایشگر( Display Drivers)
آی سی های صوتی و تصویری
اینترفیس، سوییچ آنالوگ، مالتی پلکسر، دی مالتی پلکسر
آی سی تایمر و اسیلاتورهای قابل برنامه ریزی – کلاک/تایمر
آی سی های میکسر (RF Mixer)
آی سی ها و تقویت کننده توان بالا
آی سی های کنترل کننده و درایور
آی سی های موبایل
مبدل های ولتاژ، جریان، فرکانس و بالعکس
سوییچ قدرت
فیلترهای فعال و غیر فعال
درایور ماسفت
ایزولاتور دیجیتال
آی سی شارژ باطری
مقایسه گر
پتانسیومتر دیجیتال
آی سی موزیکال
درایور IGBT
درایورهای LED (LED DRIVERS)
آی سی های متفرقه
آی سی های ECU

مراحل تعمیر برد

در ابتدای کار شما باید برای تعمیر برد؛ بدنه‌ی دستگاه مورد نظر خود را به شکلی کاملاً با احتیاط از صفحه اصلی برد مربوطه جدا کنید؛ و این نکته را به‌ خاطر بسپارید که چنان‌چه در حین جدا نمودن بدنه‌ی دستگاه از صفحه‌ی برد، کوچک‌ترین مشکل و قطعی در بین قطعات و سیم‌کشی متفاوت و متصل برد به وجود آید، تعمیر برد شما قطعاً با دردسرهای خاصی همراه خواهد شد.همیشه قبل از شروع از قطع و برد عکس بگیرید.

در ابتدای کار مطمئن باشید که سطح برد کاملاً تمیز می‌باشد؛ چرا که بسیاری از مشکلاتی که برای اتصالات قطعات برد به وجود می‌آید ممکن است به‌ خاطر وجود انواع آلودگی بر روی سطح برد مورد نظر باشد، این ‌چنین شاید با یک تمیزکاری با احتیاط و عالی برد شما حتی به تعمیر نیاز پیدا نکند.مراقب ولتاژهای ذخیره شده در خازن ها باشید ! حتما از دستکش استفاده کنید و ایمنی را رعایت کنید. برای تمیز کردن از آب استفاده کنید.

همان‌طور که درباره‌ی رنگ مقاومت صحبت به‌میان آمد، بهتر است بدانید که اگر هرکدام ار رنگ‌ها با تغییر مواجه شده باشند، به راحتی این تغییر رنگ می‌تواند اختلال در عملکرد برد الکترونیکی را به وجود آورد، چرا که در برخی شرایط حتی مقاومت‌ها، ممکن است علاوه بر تغییر رنگ با ذوب‌شوندگی همراه شده باشند.

اگر قصد دارید که تعمیر برد خود را از همان ابتدای کار به‌ صورت اصولی و بر پایه‌ی یک برنامه استاندارد رو به جلو هدایت کنید، پیشنهاد ما به شما این است که در همان شروع کار سعی کنید بدانید تا چه عملکردی از برد از کار افتاده تا با چک کردن و بررسی هر کدام از قطعات مربوط به آن عملکرد، از سالم بودن تک‌تک قطعات مطمئن شوید تا متوجه شوید دقیقاً عیب و ایراد کار در کجا است.

شما می توانید برای تعمیر برد از آموزش های آنلاین و بسیاری از کلاس های اینترنتی، از سایت های معتبر استفاده کنید؛ بدین ‌دلیل که تعمیر برد یک فعالیت بسیار تخصصی و البته با تمرکز بالا می‌باشد که هرگونه بی‌دقتی در آن می‌تواند به خرابی و آسیب قطعات سالم در برد نیز بیانجامد.

تعمیرای سی یو ECU خودرو

اهمیت لحیم‌کاری برای تعمیر برد

تعمیر برد علاوه بر تمرکز بالایی که می‌طلبد، به یک لحیم‌کاری درست و صحیح نیز احتیاج دارد تا این توانایی را داشته باشید که قطعه معیوب از جای خود خارج کرده و به جای آن یک سالم قرار دهید ؛ چراکه اگر شناسایی قطعه‌ی معیوب به‌ درستی صورت پذیرد اما شما نتوانید به‌ طور درست و البته اصولی لحیم‌کاری آن را انجام دهید، نصف راه تعمیر برد را به ‌درستی طی نکرده‌اید

سیم‌کشی برد را همیشه در انتهای کار به طور منظم مورد بررسی دقیق قراردهید؛ چرا که اگر تعمیر برد را به شکل صحیح و طبق اصول خاص انجام دهید، اما مسیر سیم‌کشی را به درستی دنبال نکرده باشید؛ در پایان کار بدون‌شک با اتصالی‌های جزئی برخورد خواهید کرد؛ بدین‌ترتیب که سیم کشی صحیح در تعمیر برد به کیفیت اتصال در صفحه‌ی برد اشاره‌ای واضح و آشکار دارد.

اهمیت داشتن مهارت در تعمیر برد

افراد ماهر به خوبی در تعمیر برد، به این نکته پی برده‌اند که قسمت چپ برد شاید نسبت به قسمت راست آن از راحتی بیشتری برای تعمیر برخوردار باشد، به‌همین‌دلیل است که توصیه‌ی من به شما این است که سعی کنید از همان ابتدای کار آموزش تعمیر برد، به تمام تکنیک و شگردهای خاص توجه کنید؛ چرا که برد در هر لحظه ممکن است با یک سوختگی و یا شکستگی قطعه که متوجه آن نبوده‌اید شما را غافلگیرکند.

توجه به تمیز بودن کابل ریبون و اتصالات

آلوده شدن و کثیفی کابل ریبون و اتصالات فیشی شکل را هیچ ‌موقع بی‌اهمیت ندانید؛ چراکه در بسیاری از شرایط تنها به ‌خاطر کثیفی این کابل یا اتصالات ممکن است برد مورد نظر از کار بیفتد و کارایی و عملکرد خود را با اختلال روبه ‌رو سازد، بدین ترتیب شما اگر به صورت ریز و جزئی به صفحه‌ی برد توجه کنید شاید بتوانید مشکلاتی را روی برد مشاهده نمایید.