دتکتورهای صنعتی، بخش کلیدی از سیستم‌های ابزار دقیق و ایمنی در صنایع مختلف هستند. این تجهیزات، وظیفه تشخیص، اندازه‌گیری و ارسال داده‌های مرتبط با گازها، حرارت، فشار، سطح مایعات و شرایط محیطی را بر عهده دارند. با توجه به محیط‌های کاری پرخطر و حساسیت عملکرد این تجهیزات، هرگونه خرابی در دتکتورها می‌تواند موجب بروز مشکلات جدی در فرآیندهای صنعتی شود. در این مطلب، مشکلات متداول دتکتورهای صنعتی و روند تخصصی تعمیر آن‌ها به تفصیل توضیح داده می‌شود
تعمیرات تخصصی دتکتورهای ابزار دقیق
دتکتورهای ابزار دقیق در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب و صنایع دارویی کاربرد دارند. این تجهیزات برای اندازه‌گیری گازهای سمی، آتش‌زا، جریان، فشار و دما طراحی شده‌اند. برندهای رایج شامل Siemens, Endress+Hauser, ABB, WIKA, PR Electronics, Crowcon, MultiRAE هستند.
اجزای اصلی دتکتورهای ابزار دقیق
- سنسور (Sensor): عنصر اصلی اندازه‌گیری کمیت فیزیکی.
- آمپلی‌فایر (Amplifier): تقویت سیگنال دریافتی از سنسور.
- ترانسمیتر (Transmitter): تبدیل سیگنال به داده‌های قابل ارسال به سیستم کنترل (PLC/DCS).
1. خرابی سنسور دتکتور
علل احتمالی:
- فرسودگی سنسور به دلیل تماس مداوم با مواد شیمیایی خورنده یا سمی
- گرفتگی یا آلودگی سطح سنسور
- شوک الکتریکی یا افزایش ولتاژ ناگهانی
روند تعمیر:
- بررسی کالیبراسیون و صحت داده‌های خروجی سنسور با کالیبراتور استاندارد
- تمیزکاری سنسور و تعویض فیلترهای محافظ
- تعویض سنسور معیوب با نمونه اصلی و انجام کالیبراسیون نهایی
2. اختلال در عملکرد آمپلی‌فایر
علل احتمالی:
- نویز بالا در مدار تقویت‌کننده سیگنال
- خرابی آی‌سی یا ترانزیستورهای تقویت‌کننده
- افت دقت سیگنال خروجی به دلیل افزایش حرارت یا نوسان تغذیه
روند تعمیر:
- تست قطعات اکتیو و پسیو مدار آمپلی‌فایر
- تعویض خازن‌های معیوب، ترانزیستورها و آی‌سی‌های تقویت سیگنال
- بررسی تغذیه پاور و اطمینان از ثبات ولتاژ در ورودی مدار آمپلی‌فایر
3. خرابی ترانسمیتر دتکتور
علل احتمالی:
- نوسانات در سیگنال آنالوگ یا دیجیتال خروجی (4-20mA / Modbus)
- خرابی در بخش ADC یا DAC مدار ترانسمیتر
- اختلال در تنظیمات شبکه صنعتی (HART, Profibus, Modbus)
روند تعمیر:
- تست سیگنال‌های آنالوگ خروجی با مولتی‌متر و تستر HART
- تعویض ماژول‌های ADC/DAC و پروگرام مجدد ترانسمیتر
- بررسی صحت ارتباط با سیستم کنترل مرکزی (PLC/DCS) و رفع خطاهای پروتکل شبکه
تعمیرات تخصصی دتکتورهای اعلان حریق
دتکتورهای اعلان حریق برای تشخیص دود، حرارت، شعله و گازهای خطرناک در محیط طراحی شده‌اند. انواع رایج شامل دتکتور دودی، حرارتی، شعله‌ای و لیزری هستند.
1. خرابی دتکتور دودی
علل احتمالی:
- آلودگی لنزها و فتودیودها
- ضعیف شدن منبع نور یا LED
- اختلال در مدار تقویت‌کننده سیگنال بازتاب نور
روند تعمیر:
- باز کردن محفظه و تمیزکاری لنز و فتودیود
- تست شدت نور LED و تعویض در صورت کاهش راندمان
- بررسی و تعمیر مدارهای تقویت سیگنال و تعویض قطعات معیوب
2. خرابی دتکتور حرارتی
علل احتمالی:
- خرابی بی‌متال یا سنسور دما (RTD/Thermistor)
- اختلال در مدار سویچینگ فعال‌ساز آلارم
روند تعمیر:
- تست بی‌متال با حرارت‌دهی کنترل‌شده و بررسی عملکرد کنتاکت‌ها
- تعویض سنسور حرارتی معیوب با مدل استاندارد
- بررسی مدار سوئیچ و اصلاح اتصالات معیوب
3. اختلال در دتکتور شعله‌ای
علل احتمالی:
- کاهش حساسیت سنسور UV/IR
- خرابی مدار فیلترینگ سیگنال‌های مزاحم (نور خورشید/ لامپ‌ها)
روند تعمیر:
- تست دامنه حساسیت سنسور شعله با منبع شعله استاندارد
- تعویض سنسورهای UV یا IR معیوب
- بررسی و بهبود فیلترینگ سیگنال و کالیبراسیون مجدد دتکتور شعله‌ای
4. خرابی دتکتور لیزری دود
علل احتمالی:
- کاهش توان لیزر یا خرابی لامپ لیزر
- کثیف شدن مسیر هوا یا فیلترهای ورودی
روند تعمیر:
- تست توان خروجی لیزر با پاور متر و تعویض لیزر معیوب
- تمیزکاری فیلترها و سیستم مکش هوا
- کالیبراسیون حساسیت سیستم بر اساس استانداردهای اعلام حریق
نکات فنی در تعمیر دتکتورهای صنعتی و ابزار دقیق
- قبل از تعمیر، دستگاه را از سیستم برق جدا کنید و ولتاژ ایمن را بررسی کنید.
- تست و کالیبراسیون نهایی باید با دستگاه‌های معتبر و کالیبره انجام شود.
- از قطعات اصلی و استاندارد استفاده کنید تا دقت اندازه‌گیری و ایمنی حفظ شود.
- پس از تعمیر، تمامی دتکتورها باید تحت آزمون‌های عملکردی و محیطی قرار گیرند.
