تعمیر دستگاه پزشکی میکروتوم Microtome

میکروتوم (Microtome) یکی از ابزارهای حساس و دقیق آزمایشگاهی و پزشکی است که برای برش نمونه‌های بسیار نازک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه نقش مهمی در فرآیند آماده‌سازی نمونه‌ها برای میکروسکوپ نوری یا الکترونی دارد. هر گونه خرابی در عملکرد میکروتوم می‌تواند منجر به کاهش دقت برش، آسیب به نمونه‌ها یا توقف کامل کار آزمایشگاهی شود. در این مطلب، رایج‌ترین مشکلات دستگاه میکروتوم بررسی شده و روند تعمیر تخصصی هر بخش به تفصیل توضیح داده می‌شود.

مشکلات متداول در دستگاه میکروتوم و روند تعمیر آن‌ها

1. عدم حرکت تیغه یا گیر کردن مکانیزم برش

علل احتمالی:

• خرابی موتور محرک تیغه یا گیرپاژ مکانیکی
• فرسودگی بلبرینگ‌ها و یاتاقان‌های محور تیغه
• وجود آلودگی یا رسوبات در مسیر حرکت بازوهای تیغه
• خرابی سیستم انتقال نیرو (چرخ‌دنده‌ها، تسمه‌ها)

روند تعمیر:

• باز کردن کاور دستگاه و بررسی سلامت موتور محرک؛ تست ولتاژ ورودی و آمپر مصرفی
• بررسی وضعیت بلبرینگ‌ها؛ تعویض بلبرینگ‌های معیوب یا خشک شده
• تمیزکاری کامل و روان‌سازی محورهای حرکتی با گریس مخصوص ابزار دقیق
• تعویض چرخ‌دنده یا تسمه‌های ساییده شده و تنظیم مجدد سیستم انتقال نیرو

2. عدم تنظیم دقیق ضخامت برش

علل احتمالی:

• اختلال در واحد کنترل ضخامت برش (می‌تواند دستی یا دیجیتال باشد)
• آسیب‌دیدگی سنسور موقعیت یا انکودر در مدل‌های دیجیتال
• وجود لقی در تنظیمات مکانیکی ضخامت

روند تعمیر:

• تست و کالیبراسیون مجدد سیستم کنترل ضخامت با ابزار دقیق اندازه‌گیری
• تعویض سنسورهای موقعیت خراب یا انکودرهای معیوب در سیستم دیجیتال
• بررسی و تنظیم پیچ‌های تنظیم ضخامت برای حذف هرگونه لقی و خطا

3. عدم تثبیت نمونه روی هولدر (نگهدارنده نمونه)

علل احتمالی:

• خرابی مکانیزم قفل‌کننده نگهدارنده
• ساییدگی یا خرابی بست‌های مکانیکی نگهدارنده
• مشکل در سیستم خلأ (در مدل‌هایی با سیستم نگهدارنده خلأ)

روند تعمیر:

• تست عملکرد قفل مکانیکی؛ تعویض ضامن‌ها یا فنرهای معیوب
• تعویض بست‌های نگهدارنده و تنظیم مجدد فشار وارده بر نمونه
• در مدل‌های خلأ، بررسی و رفع نشتی سیستم و تست پمپ خلأ با گیج فشار

4. خرابی سیستم سرمایش در کرایو میکروتوم (Cryo Microtome)

علل احتمالی:

• کاهش کارایی کمپرسور یا نشتی گاز مبرد
• اختلال در سنسورهای دما یا ترموستات
• خرابی المنت‌های گرمایش ضد یخ‌زدگی

روند تعمیر:

• تست فشار گاز مبرد؛ شارژ مجدد گاز در صورت نشتی
• بررسی عملکرد کمپرسور و تعویض رله‌ها و خازن استارت در صورت نیاز
• تعویض سنسورهای دمای معیوب و کالیبراسیون دمایی سیستم
• بررسی المنت‌ها و درایورهای مربوط به آن‌ها برای جلوگیری از یخ‌زدگی در بخش‌های متحرک

5. خطا در نمایشگر دیجیتال و کنترل پنل

علل احتمالی:

• خرابی مدار تغذیه برد الکترونیکی کنترل پنل
• سوختگی آی‌سی‌های پردازشگر یا حافظه نرم‌افزاری
• قطع شدن ارتباط فلت یا کانکتور بین نمایشگر و برد اصلی

روند تعمیر:

• تست خروجی منابع تغذیه برد و رفع مشکل در صورت افت ولتاژ
• تعویض آی‌سی‌های معیوب پس از تست با دستگاه پروگرامر و مولتی‌متر
• بررسی کامل فلت‌ها و کانکتورهای داخلی؛ تعویض قطعات فرسوده یا آسیب‌دیده
• به‌روزرسانی نرم‌افزار سیستم در صورت امکان با استفاده از فایل‌های اصلی کارخانه سازنده

6. ایجاد صدای غیرطبیعی یا لرزش زیاد هنگام کار

علل احتمالی:

• خرابی بلبرینگ‌های محور اصلی یا موتور
• عدم تراز بودن تیغه یا نگهدارنده نمونه
• ساییدگی چرخ‌دنده‌های سیستم حرکتی

روند تعمیر:

• بررسی محورهای حرکت از لحاظ بالانس و تراز بودن با ابزار کالیبراسیون
• تعویض بلبرینگ‌های معیوب و روان‌کاری مجدد محورهای حرکتی
• تعویض یا تنظیم چرخ‌دنده‌های آسیب‌دیده برای رفع لقی یا ناهمواری

7. کند شدن عملکرد سیستم برش یا کاهش کیفیت برش

علل احتمالی:

• کند شدن یا لب‌پر شدن تیغه برش
• نامناسب بودن فشار برش یا سرعت حرکت تیغه
• اختلال در سیستم تنظیم پارامترهای سرعت و فشار

روند تعمیر:

• تعویض تیغه با نمونه استیل، شیشه‌ای یا الماس با توجه به نوع دستگاه و کاربرد
• تنظیم مجدد فشار برش بر اساس نوع نمونه (گیاهی، حیوانی یا بافت سخت)
• بررسی مدار کنترل سرعت و تعویض قطعات الکترونیکی معیوب در سیستم درایو موتور

8. عمل نکردن سیستم ایمنی دستگاه

علل احتمالی:

• خرابی سنسورهای حفاظتی یا کلیدهای قطع اضطراری
• نقص در مدار کنترل ایمنی دستگاه
• فرسودگی کابل‌های ارتباطی سیستم حفاظتی

روند تعمیر:

• تست و تعویض کلیدهای ایمنی یا سنسورهای حفاظتی
• بررسی و رفع ایراد مدار الکترونیکی کنترل اضطراری
• تعویض کابل‌های آسیب‌دیده و تست نهایی عملکرد سیستم ایمنی